GSYİH (Milyon $) – 68.108 (2023, IMF tahmini)
KBGSYİH ( $ ) – 32.215
Büyüme Oranı ( % ) – 1,62
Nüfus – 2.114.000
Yüzölçümü ( km² ) – 20.273
Başkent – Ljubliana
Slovenya, Orta Avrupa'nın güneyinde yer alan bir ülkedir. Batısında İtalya; güneybatısında Adriyatik Denizi; güney ve doğusunda Hırvatistan, kuzeydoğusunda Macaristan ve kuzeyinde Avusturya bulunur.
Bir zamanlar Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin bir parçası olan Slovenya, 1991'de bağımsızlığını ilan etmiştir. 1 Mayıs 2004'te Avrupa Birliği'ne katılmasıyla, dağılan Yugoslavya'dan Avrupa Birliği'ne girebilmiş olan ilk ülkedir.
IMF’ye göre 2023 yılında 2,11 milyon kişi ile dünyada 143. sırada yer alan Slovenya nüfusunun 2028 yılında 2,11 milyon kişi olacağı tahmin edilmektedir. Slovenya İstatistik Kurumu verilerine göre Slovenya’nın nüfusu 1 Ocak 2022 tarihi itibarı ile 2.116.972’dir. 2022 yılında nüfus yaklaşık 9.800 kişi artmıştır.
Slovenya'nın en önemli yer altı kaynakları linyit, demir, çinko ve civadır. Ülkenin doğu kesiminde Sava ve Drava nehirlerinin suladığı ovalarda tarımsal etkinlik ön plandadır. Ülkenin denize açılan tek kapısı Koper şehrinin limanıdır.
2 milyon nüfuslu küçük bir pazar olan Slovenya ekonomisi, büyük ölçüde dış ticarete dayalı bir ekonomidir. Bu nedenle uluslararası fiyat ve döviz dalgalanmalarından ve ticaret partneri olan ülkelerin ekonomik koşullarındaki değişimlerden kolaylıkla etkilenmektedir.
Slovenya’nın GSYİH’nın %33’ünü kapsayan büyük bir sanayi sektörü bulunmaktadır. Ülkenin otomotiv ve ilaç sanayii Almanya ve İtalya’nın söz konusu sektörleri ile iyi entegre olmuş durumdadır. Turizm sektörü (GSYİH’nın %10’u) küresel Covid-19 pandemisinden olumsuz etkilenmiştir.
Slovenya, Avrupa inovasyon sıralamasında iki basamak yükselerek 13. sıraya yerleşmiştir. Slovenya Ekonomik Kalkınma ve Teknoloji Bakanlığı’na göre ülke, bu alanda AB ortalamasının %93,5'ine ulaşmıştır. Ayrıca Slovenya, son zamanlarda AB'nin Dijital Ekonomi ve Toplum endeksinde iki sıra yükselerek 11. sıraya yerleşmiş, bu alanda AB ortalamasının üzerine yükselmiştir.
IMF verilerine göre 2023 yılında cari fiyatlara göre 68,1 milyar dolar olacağı tahmin edilen GSYİH’nın, 2024 yılında 72,1 milyar dolar olması beklenmektedir. Slovenya, 2023 yılı itibarı ile 196 ülke arasında dünyanın 85. büyük ekonomisidir.
SANAYİ
Sloven endüstrisi 40 yıl öncesinde bile sofistike ekipman üretebilmekte ve büyük uluslararası öneme sahip projeler üstlenmekteydi. Yugoslavya’nın dağılması ile yerli pazarın küçülmesinden sonra dahi kaliteli üretim ve yenilikçi anlayışları sayesinde Sloven sanayi tesisleri yabancı pazarlarda kolaylıkla müşteri bularak yeni şartlara uyum sağlamışlardır.
Slovenya bugün de güçlü ve çeşitlendirilmiş bir imalat sanayisine sahip olup başlıca önemli sektörleri; otomotiv, elektrik elektronik sanayi, ilaç-kimya sanayi, metal işleme sanayi, kağıt ve kağıt ürünleridir.
2022 yılında sanayi üretiminin toplam yıllık değeri bir önceki yıla göre %1,7 daha yüksek gerçekleşmiş olup; madencilik ve taşocakçılığında %18,8, imalatta %4,1 daha yüksek, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme tedarikinde ise %26,4 daha düşük olmuştur.
Slovenya endüstriyel üretimde yenilikler getirebilen, kaliteli işgücü ve sağlam eğitim sistemi sonucunda üretimde standart oluşturabilen bir ülkedir.
Bununla birlikte, motorlu taşıtlar, son yıllarda satılan üretim değeri açısından en önemli sanayi ürünleri olmuştur. Avrupa otomobil endüstrisindeki düşük aktivite, Covid sonrası tedarik sıkıntılarıyla birleştiğinde motorlu taşıtlar ve bazı ara malların imalatı ile bağlantılı endüstrileri etkilemeye başlamış bu ürünlerin üretiminde önemli azalışlar yaşanmıştır.
İmalat sektörü açısından ülkenin en önemli zorluğu hammadde temini yönünden kendi kendine yeterlilik konusunda dezavantajlı konumda olmasıdır. Slovenya ortalama olarak yurt içinde tüketilen hammaddelerin %70'ini ithal etmektedir. İthal malzemeleri ileri teknoloji ürünlerini üretmek için kullandıklarından, ekonominin uluslararası rekabet gücü de bu ithalat bağımlılığından etkilenmektedir. Ayrıca Slovenya'da üretilen sanayi ürünlerinin dörtte üçü dış pazarlarda satılmakta olup bu da dış talep şoklarına kırılganlığı arttırmaktadır.
İmalat sanayi ülkedeki en büyük ve en çok ihracat yapılan sektörlerden biri olduğu gibi aynı zamanda ithalat ve yüksek oranda malzeme, su ve enerji tüketicilerinden ve en büyük atık üreticilerinden de biridir. Slovenya, imalat sanayi için yeşil ve döngüsel bir ekonomiye geçiş için eylem planı benimsemiştir.
Öte yandan, sanayi üretiminde katma değeri yüksek ürünlere yönelen Slovenya hi-tech yatırımları ülkeye çekmeye ve sanayi üretimini bu alanda yoğunlaştırmayı hedeflemektedir.
OTOMOTİV ENDÜSTRİSİ
Avrupa'da en az bir bileşeni Slovenya'da üretilmeyen tek bir otomobil üretilmiyor. Buna Rolls Royce, Bugatti ve Ferrari gibi en prestijli markalar, Volkswagen gibi popüler markalar ve aradaki her şey dahildir. Slovenya otomotiv endüstrisi, toplam Slovenya ihracatının yüzde 20'sini oluşturuyor ve ülkenin GSYİH'sına yüzde 10 katkıda bulunuyor. Ve ulusal seçimlere göre en iyi yeniliklerin dörtte biri. Sloven otomotiv tedarikçilerinden oluşan bu geniş ve esnek ağın iş yönelimi en iyi "bağlanmak" ve "işbirliği yapmak" fiilleriyle tanımlanır. Bu şirketler tamamen Avrupa otomotiv endüstrisinin ihtiyaçlarına uyarlanmıştır. Ve büyük otomobil üreticilerinin güvenilir ortakları olarak, gelecekteki mobilite biçimlerinin arayışına büyük ölçüde dahil oluyorlar: daha yeşil, dijital ve insan merkezli.
Slovenya'nın otomotiv endüstrisi, son derece uzmanlaşmış niş oyunculardan oluşan esnek bir ağdır. Yenilikçi KOBİ'ler, elektrikli ve hibrit otomobiller için güç tahriklerinden GP motosikletlerinde ve spor otomobillerde kullanılan egzoz sistemlerine kadar çeşitli sistemler ve bileşenler geliştiriyor. Endüstri, römorklar, karavanlar, küçük arabalar ve hatta spor süper arabalar dahil olmak üzere bileşen tedarikçilerinden son ürün üreticilerine kadar her şeyi içerir. Elektromotorlar ve mekatronik gibi alanlarda birçok lider oyuncuyla Sloven otomotiv endüstrisi, yüksek torklu tekerlek içi elektrikli tahrik sistemleri ve yapay zeka tabanlı gerçek trafik simülasyon çözümleri gibi sofistike bileşenler ve benzersiz çözümler sağlayabilir.
Slovenya, Almanya, İtalya, Avusturya ve Orta Avrupa'daki büyük otomobil üreticilerine yakın bir konumdadır. İki pan-Avrupa TEN-T koridorunun kesiştiği noktadaki mükemmel coğrafi konumu, iyi gelişmiş bir lojistik altyapı ile desteklenmektedir; Koper, Kuzey Adriyatik'te önemli bir limandır. Bu unsurlar, hızlı teslimat, yüksek verimlilik, düşük maliyet ve son olarak daha düşük karbon emisyonları sunarak tedarik zincirlerine kolay entegrasyon sağlar.
Slovenya'nın en çok ihracat yaptığı ülkeler arasında Almanya (%33), ardından Fransa (%14), İtalya (%7), Hırvatistan (%6) ve Avusturya (%4) bulunmaktadır. En çok ihraç edilen ürünler motorlu kara taşıtları (%60), traktör ve motorlu kara taşıtları için aksam, aksesuar (%15), susturucular ve egzoz boruları (%3), karavan tipi römork ve yarı römorklar (%3) ve ışıklandırma (%1)'dir.
METAL İŞLEME
Metal işleme, yüksek satış ve katma değer artışı ile Slovenya'da sanayinin en hızlı gelişen sektörlerinden biridir. Sektördeki ana oyuncuların ulaştığı kişi başına katma değer, küresel ölçekte bu alandaki en yüksek değerler arasında yer alıyor.
Slovenya'nın çelik üreticileri, Avrupa'nın en büyük paslanmaz ve özel amaçlı çelik üreticileri arasında yer alıyor. Ürünleri, havacılık, petrol endüstrisi ve makine üretiminde en zorlu kullanımlar için tasarlanmıştır. Bunlar arasında birinci sınıf yüksek sıcaklık çelikleri, süper sertleştirilmiş çelikler ve alaşımlar, asidik veya alkali ortamlarda stabil korozyona dayanıklı çelikler veya transformatörlerin ve elektrik motorlarının manyetik çekirdeklerinde kullanılan özel elektrik çelikleri bulunur.
Endüstri, çeşitli formlarda yüksek kaliteli çelikler ve alüminyumun yanı sıra, otomotiv endüstrisi için çeşitli dökümlerden mobilya bağlantı parçalarına, ofis ekipmanlarına, musluklara, el aletlerine, konteynerlere, mutfak lavabolarına ve prefabrik metal binalara kadar geniş bir metal ürün yelpazesi sunmaktadır. Sloven şirketleri, en zorlu uygulamalar için önde gelen endüstriyel bıçak üreticileridir.
Slovenya'da üretilen dövme hassas parçalar, en iyi otomobil üreticileri tarafından kullanılmaktadır. Slovenya yapımı prefabrik metal binalar, metal cepheler ve çatılar tüm dünyada mevcuttur. Coca Cola, DHL, Nestle, Airbus gibi büyük şirketlerin binalarında ve Londra'nın Heathrow havaalanında kullanılırlar.
Slovenya'daki metal işleme endüstrisi, yoğun Ar-Ge, yenilik, esneklik, kalite ve verimlilik ile karakterizedir. Ülkenin önde gelen alüminyum üreticisi, örneğin, elektrolitik işlem sırasında düşük güç kullanımında dünya lideri ve üretilen alüminyum tonu başına kullanılan elektrikte üç küresel liderden biridir. Bu başarılar ancak yoğun araştırma ve inovasyonla mümkün oldu. Bununla birlikte, yüksek düzeyde bir standardizasyon, endüstrinin esnekliğini sınırlamaz: metal endüstrisindeki birçok Sloven tedarikçi, müşterilerinin ihtiyaçlarına yakından uyan özel ürünler sunabilmektedir.
MAKİNE ENDÜSTRİSİ
Güçlü bir metal endüstrisi, iyi gelişmiş makine ve alet yapımı alanlarının temelidir. Slovenya'nın şirketleri, metal işleme, yiyecek ve içecek endüstrisi, eczacılık, lojistik, ağaç işleme, ormancılık ve tarım makineleri dahil olmak üzere çeşitli amaçlar için makineler geliştirmekte ve üretmektedir.
· Slovenya'da üretilen türbinler tüm dünyada hidroelektrik santrallerinde kullanılıyor.
· Sloven şirketleri tarafından geliştirilen termoplastik enjeksiyon kalıplama aletleri, basınçlı döküm ve sac metali dönüştürme araçları, önde gelen küresel otomotiv şirketlerinden bazıları tarafından kullanılmaktadır.
· Slovenya'nın şirketleri, özellikle tomruk vinçleri ve ormancılık vinçleri gibi özel ormancılık ekipmanlarında liderler arasındadır.
· Sloven şirketleri, sac metal şekillendirme ve toz malzemeler için preslerden metal kesme makinelerine, yüzey işleme için özel amaçlı makinelere, endüstriyel fırınlara ve fırınlara kadar metal işleme endüstrisi için makineler sunmaktadır.
· Diğer önemli ürünler arasında endüstriyel çamaşır makineleri, çeşitli kalıplar, kaynak aletleri, kaldırma ve taşıma ekipmanları ve ahşap işleme için hassas makineler bulunmaktadır.
Metal işleme ve makina endüstrilerinde Slovenya’nın en fazla ihracat yaptığı marketlerde Almanya (%24) başta olmak üzere sırasıyla İtalya (%12), Avusturya (%10), Hırvatistan (%9) ve Polonya (%4) yer almaktadır.
