GSYİH ( Milyon $ ) - 504.000
KBGSYİH ( $ ) - 47.793
Büyüme Oranı ( % ) - 5
Nüfus - 10.544.000
Yüzölçümü ( km² ) - 71.020
Başkent - Abu Dhabi
Birleşik Arap Emirlikleri, Arap Yarımadası'nın doğu kıyısı boyunca yedi emirlikten oluşan bir federasyondur. Bu emirliklerin en büyüğü olan ve federasyonun toplam kara alanının dörtte üçünden fazlasını oluşturan Abu Dabi, petrol endüstrisinin merkezidir ve federasyonun güney ve doğu sınırlarında Suudi Arabistan ile sınır komşusudur. Dağlık Musandam Yarımadası'nın eteğinde bulunan liman kenti Dubai, Dubai emirliğinin başkentidir ve bir gökdelenler ormanında yüzlerce çok uluslu şirketi barındıran bölgenin en hayati ticaret ve finans merkezlerinden biridir.
BAE, petrol ve doğal gaz üretimine dayalı karma bir serbest piyasa ekonomisidir ve bu endüstrilerin birleşimi, BAE gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYİH) dörtte birinden fazlasını oluşturmaktadır. Son 20 yılda BAE'nin ekonomik çeşitlendirme programı, şu anda BAE'nin GSYİH'sının önemli bir yüzdesini oluşturan birkaç petrol dışı sektörün yükselmesine yol açtı: imalat (%12,6), ticaret ve oteller (%11,4), emlak (yüzde 9,1), inşaat (yüzde 8,6), ulaşım (yüzde 7,3) ve finans ve sigorta (yüzde 6,4). BAE ayrıca güçlü bir yeniden ihracat sektörüne sahiptir. Devlet hizmetleri, GSYİH'nın yaklaşık yüzde 11'ini oluşturmaktadır. Uluslararası firmaları kendine çeken Dubai'deki Jebel Ali de dahil olmak üzere serbest ticaret bölgeleri endüstriyel büyümeye yardımcı oldu. Son yıllarda Dubai, Microsoft, Oracle, Hewlett Packard ve Cisco Systems dahil olmak üzere yüksek profilli teknoloji firmalarını emirliğin "İnternet Şehri"ne çekmeyi başardı.
Bununla birlikte, bir bütün olarak BAE ekonomisinin sağlığı, dünya hidrokarbon fiyatları ve en büyük ticaret ortaklarının, özellikle BAE petrol ihracatının yaklaşık üçte birini oluşturan Japonya'nın ekonomik canlılığı ile dalgalanmaya devam ediyor. Bu kısmen, GSYİH'nın büyük bir yüzdesinin petrol tarafından alınmasından ve kısmen de -yüzde 70 ila 80'i petrolden gelen- hükümet gelirleri ve harcamalarının petrol fiyatlarıyla yakından bağlantılı olmasından kaynaklanmaktadır. Bu bağlantılar, 1998'de petrol fiyatlarının tarihi düşük seviyelere ulaşmasının ardından petrol fiyatlarının keskin bir şekilde artmasıyla son yıllarda ekonominin farklı sektörlerinin hızla yükseldiği anlamına geliyordu. Bu eğilimin bir istisnası, elektrik ve enerji talebidir: enerji talebi 1980 ve 1998 yılları arasında yaklaşık %400 arttı.
BAE merkezli en önemli şirketler arasında Abu Dabi Ulusal Petrol Şirketi (ADNOC) yer almaktadır. BAE'deki 2 büyük petrol rafinerisi ile birlikte Abu Dabi'deki petrol ve gaz çıkarma operasyonlarını yönetmektedir. Diğer önemli şirketler şunlardır: Körfez İşbirliği Konseyi eyaletlerinin önde gelen alüminyum tedarikçisi olan Dubai devletine ait Dubai Aluminium; Abu Dabi devlete ait telekomünikasyon şirketi Etisalat; ve Dubai'nin devlete ait havayolu şirketi Emi-rate Airlines. Havayolu, çok sayıda uluslararası "En İyi Havayolu" ödülü kazandı ve dünyanın en modern havayolu filolarından birine sahip. 1990'larda büyük kayıplar yaşamasına rağmen Arap/Basra Körfezi bölgesinin önde gelen havayollarından biri olmaya devam eden "Gulf Air"i (Abu Dabi, Katar, Bahreyn ve Umman'a ait bir konsorsiyum) geride bıraktı.
SANAYİ
BAE’de imalat sanayi hidrokarbona dayalı olmakla birlikte, diğer bazı imalat sanayi alt sektörleri de büyümeye başlamıştır. Sektördeki sanayi kuruluşlarının çoğu gıda (un, şeker, süt ürünleri, meşrubat, balık), inşaat ve yapı malzemeleri (çimento, seramik, mermer, demirçelik), metaller (alüminyum, bakır, çelik), kimyasal maddeler (kükürt, gübre), elektrik malzemeleri, mobilya, plastikler (pvc, mutfak eşyaları) ve hazır giyim üretimi yapan orta ölçekli sanayi kuruluşlarıdır.
Ülkede büyük ölçekli üretim faaliyetini, petrol ve petrokimya, enerji (Dubai Petrolum-Dubai), Alüminyum (Dubal-Dubai), seramik (RAK Ceramics-Ras Al Khaimah), ilaç (Julphar-Ras Al Khaimah) tesisleri oluşturmakta, bunların da sahibi ilgili Emirlik/Emirlik şirketleri olmaktadır. Dubai Aluminium, dünyanın ilk 10 alüminyum üreticisi arasındadır. Üretimin büyük kısmını ihraç etmektedir. Sharjah’ta KOBİ düzeyinde üretim tesisleri bulunmaktadır.
Mubadala Development Company, Abu Dhabi’nin sanayi temelinin genişletilebilmesi açısından önem arz etmektedir. Dubai hizmet sektörünün ve teknolojinin merkezi olmayı hedeflerken, Abu Dabi, rekabet gücü yaratan sektörlerin (ucuz enerji ve iş gücü kaynaklarına erişimin kolay olmasının da etkisiyle) ağır sanayi ve imalat sektörleri olduğuna inanmaktadır.
Öte yandan, ülkemiz menşeli bir yatırım ile 20 bin metrekare üzerine kurulu tesiste yılda 30 bin tonun üzerinde muhtelif krem peynir çeşitlerinin üretilmesi planlanmaktadır.
ENERJİ
Sektörün bünyesinde ham petrol, petrol ürünleri ve doğalgaz yer almaktadır. BAE sahip olduğu petrol ve doğalgaz rezervleri bakımından dünya sıralamasında 6.sırada yer almaktadır. Ham petrolde 105 milyar varil rezerve sahiptir. Halihazırda, OPEC ülkelerinden Suudi Arabistan ve Irak’tan sonra 3. büyük petrol üreticisi olan BAE günlük 3 milyon varil üretime sahiptir. Abu Dhabi Ulusal Petrol Şirketi (ADNOC) raporlarına göre, şirket günde 3,165 milyon varil petrol çıkarmaktadır. Anılan rakam Temmuz 2021’de OPEC+ çatısı altında varılan anlaşmayla Nisan 2022’ye kadar sabit tutulacak, ardından Aralık 2022’ye kadar günde 3,6 milyon varil seviyesinde petrol çıkarılacaktır. BAE, bu gelişme üzerine, yeni günlük petrol çıkarma stratejisini 2025 yılına kadar günde 4 milyon, 2030 yılında ise günde 5 milyon varil şeklinde güncellemiştir.
Günlük 3 milyon varil petrolün yaklaşık 1.7 milyonu karadaki, 1.3 milyonu denizdeki sahalardan edinilmektedir. Petrolün %95’i Abu Dhabi Emirliği’nde üretilmektedir. Dubai Emirliği’nin petrol rezervleri 4 milyar, Sharjah Emirliği’nin 1.5 milyar, Ras-al Khaimah Emirliği’nin ise 100 milyon varil civarındadır.
Dünya’daki petrol üreticileri arasında 12. Sırada yer alan BAE, küresel ham petrol üretiminin %4’ünü oluşturmakta ve günlük petrol üretiminin yaklaşık 2.2 milyon varilini ihraç etmektedir. ÇHC, Hindistan, Güney Kore ve Japonya, BAE petrolünün en büyük alıcısı olan ülkelerdir.
BAE doğalgazda 273 trilyon kübik fit rezerve sahiptir. S&P verilerine göre BAE’nin günlük doğalgaz işleme kapasitesi 8.6 milyar standart kübik fit olup, anılan miktarın 5.6 milyarı karadan 3 milyarı denizden çıkan gazdan işlenmektedir. Abu Dhabi Ulusal Petrol Şirketi (ADNOC) verilerine göre, 217 bin varil sıvılaştırılmış doğalgaz işlenmektedir.
Birçok Körfez ülkesi gibi BAE de yenilenebilir enerji kaynaklarından yararlanma konusuna son yıllarda daha fazla önem vermeye başlamıştır. Özellikle güneş enerjisi de dahil olmak üzere alternatif enerji kaynakları geliştirmek için büyük yatırımlar yapmaktadır. Örneğin, Abu Dabi’de ilk yüzer güneş enerjisi santrali projesi tamamlanarak elektrik üretimi planlanmaktadır. Yine, BAE, Arap ülkeleri arasında nükleer enerji santralini uygulamaya koyan ilk ülke olmuştur. BAE’nin Arap Yarımadası’nda ilk nükleer enerji santrali olan Barakah’in, 4 nükleer reaktör ve 5.600 megavat kapasiteyle ülkenin elektrik ihtiyacının %25’ini karşılaması hedeflenmektedir.
Diğer yandan, Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA)’nın merkezinin Abu Dabi oluşu, Abu Dabi hükümetine ait temiz enerji geliştiricisi olan ve yenilenebilir ve sürdürülebilir enerji alanında kurulmuş ilke ve tek nitelikteki Masdar Serbest Bölgesinin dünyada sürdürülen birçok güneş enerjisi projesine teknik destek sağlaması BAE'yi bu alanda öne çıkarmaktadır.
GEMİ İNŞA SANAYİ VE EKİPMAN İMALATI
BAE ağır sanayisi hızla büyüyor ve toplam ulusal üretimde giderek daha önemli bir rol oynuyor. Yüksek teknolojilerin kullanımıyla ilgili endüstrilerin nispeten yakın zamanda Birleşik Arap Emirlikleri ekonomisine girmesine rağmen, ağır sanayi özel iş için yeni fırsatlar sunuyor. Bunun canlı bir örneği, deniz rıhtımlarının aktif inşasıdır.
Yat ve tekne inşaatı ile ilgili ekonomik sektör de artan bir yatırım ilgisine sahiptir. Ayrıca, hem kısmi montaj hem de tam üretim burada birleştirilmiştir. Bugün, birkaç büyük gemi inşa şirketi BAE'de halihazırda temsil edilmektedir. Bu pazar segmenti hem yeniden ihracat hem de ihracat açısından çok caziptir. Birleşik Arap Emirlikleri'nde faaliyet gösteren yat üreticileri, diğer gelişmiş ülkelerde de ihracat üsleri kurmuş durumda.
Mesleki faaliyetlerde kullanılan ağır mekanik ekipmanların üretimi BAE ekonomisinin yükselen sektörlerinden biridir. Dubai Emirliği devlet yetkilileri tarafından yürütülen çalışmanın sonuçları, bölgesel ağır makine pazarında her yıl bir milyondan fazla yeni profesyonel ekipman üretildiğini ortaya koydu. Özellikle madencilik ve inşaat sektörlerinde kullanılan mekanik ekipman ve araçların üretiminde yatırım patlaması yaşanmaktadır.
Birleşik Arap Emirlikleri'nde üretilen ve sertifikalandırılan ürünlerin yüksek kalite göstergelerine sahip olduğunu ve dünya çapında tanındığını belirtmek gerekir. Ayrıca BAE'li ağır makine teçhizatı önemli gümrük imtiyazları ile Basra Körfezi'nin bölgesel pazarlarına giriyor.
BAE Endüstrisi yalnızca gemi ve profesyonel ekipman üretimini içermez. Diğer sanayi dalları arasında çelik ve yapı malzemeleri imalatını ayırmak mümkündür. Bu faaliyet alanı, büyük ölçüde inşaat patlamasından ve inşaat malzemelerine yönelik benzeri görülmemiş talepten kaynaklanmaktadır. Bugün Birleşik Arap Emirlikleri tamamlayıcı parçalar ve inşaat malzemeleri, kiremit ve mermer, kiremit ve yapı taşları, çimento, boru, inşaat demiri ve çok daha fazlasını üretmektedir.
Ülke nüfusunun hızlı büyümesi ve yetkililerin ulusal ekonomiyi çeşitlendirme niyeti dikkate alındığında, sanayi sektörü ana yatırım yönü haline geldi. Şimdi Birleşik Arap Emirlikleri, uzmanlaşmış serbest ticaret bölgelerini desteklemeyi amaçlayan girişimlerin başlatılması ve geliştirilmesi için bir adım daha attı.
Birleşik Arap Emirlikleri, potansiyel yatırımcılar için gerçekten avantajlı ve cazip bir iş ortamı sunmaya hazır olan ülkedir. Bu, sağlam ve makul kamu politikası nedeniyle mümkün oldu. BAE ekonomisini analiz ederken, devletin nispeten kısa bir süre içinde yalnızca kaynak temelli değil, aynı zamanda bir üretim ekonomisi geliştirdiği tespit edilebilir. Bu özellikle küresel ekonomik değişimlere sebep olmuş ve istikrarlı bir şekilde yüksek ekonomik performans elde edilmesini sağlamıştır.
ELEKTRİK EKİPMANLARI VE ELEKTRONİK SEKTÖRÜ
BAE, tüketici elektroniği ve ev aletleri tüketiminde en üst sıralarda yer alan ülkelerden biridir. Ayrıca, stratejik konumu nedeniyle özellikle Dubai, Orta Doğu, Afrika ve BDT ülkelerine önemli bir elektronik ürün tedarikçisi olmuştur.
Ülke, geniş bir elektrikli ekipman yelpazesi üretmektedir, ancak ülke hala büyük ölçüde ithalata dayanmaktadır. Ülke, yerel elektrikli ekipman üretimini genişletmek için ulusal şirketlerin tutsak talebinden yararlanıyor.
AĞIR SANAYİ SEKTÖRÜ
BAE ağır sanayisi hızla büyüyor ve ülkenin GSYİH'sına katkıda bulunmada giderek daha önemli bir rol oynuyor.
Ülke, geniş bir metal ürün yelpazesi üretmektedir. Ülke, operasyonların otomasyonunu ve uzaktan yönetimini sağlayan yeni teknolojileri benimseyerek bu sektörde verimliliği ve ürün rekabet gücünü artırmayı hedefliyor.
OTOMOTİV SEKTÖRÜ
BAE, zengin yaşam tarzıyla ünlüdür. Dubai sokaklarında süper otomobillerle karşılaşmadan yürümek oldukça zor. Yollarında Avrupa yapımı araba markalarını görebilirsiniz ama BAE'nin de süper arabaları var. BAE'de birkaç süper araba tasarlanmış ve üretilmiştir. Dubai, stratejik konumu ve geleceğe hazır altyapısı sayesinde çevredeki bölgede araç ihracatı ve yeniden ihracatı için çok önemli bir otomotiv merkezidir.
Gelişen endüstrileri ve sektörleri arasında otomobil sektörü, gelecekteki büyüme için önemli bir eksendir. Dubai, küresel mobilite liderlerine ev sahipliği yapmakta ve Orta Doğu ve Kuzey Afrika (MENA) bölgesine otomotiv araç ihracatı için lider bir merkezdir. BAE'nin düşük ithalat ve yakıt maliyetleri, elverişli vergi rejimi ve yüksek harcanabilir gelirleri de ülkenin otomobil sektörünün gücüne katkıda bulundu ve küresel holdingleri ülkede mağaza açmaya ve üretmeye teşvik etti. Hükümet ayrıca otonom veya sürücüsüz araçlarda ve hidrojen, doğal gaz ve hibrit arabalar gibi akıllı ve çevre dostu alternatiflerde araştırma ve geliştirmeyi teşvik etti.
Dubai, Doğu ve Batı ticaret yollarına açılan bir kapı olarak coğrafi konumunun yanı sıra, şehre otomotiv açısından özel bir halka kazandıran, mallar ve artan nüfusu için mükemmel bir ulaşım altyapısına sahiptir. Küresel oyuncular için, Dubai'nin otomotiv pazarı hem kazançlı hem de yüksek talep görüyor, ancak aynı zamanda oldukça rekabetçi. Şirketinizin tedarik zinciri stratejisini optimize etmek ve mükemmel müşteri hizmeti sağlamak, bu sektördeki başarı için çok önemlidir.
Zengin Dubai pazarına girmek isteyen otomotiv tedarikçileri, müşterilerinin kişiliklerini anlamaktan ve şehrin lojistik operasyonlarını tam olarak anlayarak nasıl daha iyi teslimat yapabileceklerinden şüphesiz fayda sağlayacaktır.
Aranca'ya göre Ortadoğu'nun otoparkı (yoldaki araç sayısı) 2018'de 21 milyona ulaştı. Bu rakamlara 1,03 milyon yeni binek otomobil ve 270 bin ticari araç satışı dahildir. Araştırma zamanında, 2023 yılına kadar 27 milyon aracın yola çıkması bekleniyordu.
Araç ithalatına yönelik politikalar, düşük yakıt maliyetleri, düşük ithalat tarifeleri, yüksek kişi başına harcanabilir gelir ve uygun vergi yapısı, otomotiv şirketlerini Dubai ve BAE'ye çekmektedir. Bu faktörler, ülkenin Körfez'deki en canlı otomotiv pazarlarından biri olarak ününe katkıda bulunuyor.
BAE'de araba satın almak da cazip finansman ve sigorta seçenekleri nedeniyle nispeten basittir. BAE'nin çeşitli alanlarda daha çevre dostu uygulamalara doğru önemli ölçüde kaymasıyla hibrit ve elektrikli araçların benimsenmesi de arttı. Dubai'deki serbest ticaret bölgeleri, bu pazar büyümesinden pay almak isteyen tedarikçilerin bakması gereken ilk yer.
YAPI SEKTÖRÜ
Dubai'nin inşaat sektörü önemli bir ekonomik itici güçtür ve şehrin sürdürülebilirlik ve yeniliğe yönelik vizyoner yaklaşımı, dünya çapındaki şehirlerin geleceğini şekillendirmeye yardımcı olmaktadır. Dubai'nin ikonik yapıları ve gelişmeleri, onu anında tanınır hale getirdi ve genel olarak inşaat sektörü, son yıllarda şehrin büyümesi için zemin hazırladı.
MEED Projects'e göre, BAE inşaat piyasasının değeri 805 milyar ABD Doları olup, dünyanın dört bir yanından güçlü bir yatırım iştahı uyandıran ve şehrin köklü çekiciliğini vurgulayan dinamik bir emlak piyasası ile bunun merkezinde Dubai yer almaktadır. Dubai'de gayrimenkul işlemlerinin değeri 2019'da 62,1 milyar ABD dolarına yükseldi ve sektör, COVID-19 salgınına rağmen 2020'nin ilk çeyreğinde 2019'un aynı dönemine göre yüzde 3,7 büyüdü. Dubai emlak piyasasına doğrudan yabancı yatırım arttı. Bu dönemde yüzde 17, işlem ve yatırımların yüzde 57'sini oluşturan yeni yatırımcılarla 28,9 milyar ABD dolarına ulaştı. BAE'nin nüfusunun 2025 yılına kadar 9,34 milyondan 11,5 milyona çıkması beklenirken, Dubai'nin inşaat ve emlak sektörü genişleme için bolca alana sahip.
Belirli inşaat sektörlerindeki kısa vadeli zorluklara rağmen, BAE'nin orta ve uzun vadeli büyüme hikayesi bozulmamış durumda. BAE'deki inşaat sektörünün önümüzdeki dört çeyrek boyunca istikrarlı bir şekilde büyümesi ve büyüme ivmesinin, 2022 ile 2026 arasında %3,9'luk bir YBBO ile tahmin dönemi boyunca devam etmesi bekleniyor. Ülkenin inşaat üretiminin 2026 yılına kadar 286.350,5 milyon AED'ye ulaşması da beklentiler arasında.
MADEN VE METAL SANAYİ
Birleşik Arap Emirlikleri'nde petrol sahalarının keşfi, ülkenin yeni ekonomi politikasının başlangıcı oldu. BAE hükümetinin petrol ekonomisini aktif olarak çeşitlendirme politikası, karşılığında birçok ilgili endüstrinin gelişmesine katkıda bulundu. Sonuç olarak, ulusal madencilik sektörü en umut verici üretim alanlarından biri olarak ortaya çıkmıştır. BAE'nin madenlerinin dünyanın her yerinden potansiyel yatırımcıları çekme potansiyeline sahip olduğu bir sır değil.
Ayrıca, potansiyel yatırımcıları çekmek için hükümet, BAE topraklarında geleneksel keşif ve araştırma metodolojisini terk etti. Bugün devlet en ileri teknolojileri ve bilimsel yöntemleri benimsemiştir. Buna karşılık, devam eden haritalama çalışmaları, bilimsel araştırmalar ve hava fotoğrafçılığı BAE'nin mineral çeşitliliğini ve bolluğunu doğruladı.
Birleşik Arap Emirlikleri, ham çelik, alüminyum, alçıtaşı, bakır, değerli taşlar ve tuz ve mermer gibi metaller dahil olmak üzere çok çeşitli mineralleri çıkarıyor.
Son ekonomik sonuçlara göre, BAE'deki madenler devlet hazinesi için önemli bir gelir kalemi haline geldi ve madencilik ürünleri ticareti, yıllık pozitif dinamikler göstermeye devam ediyor.